|
Nữ
lang
Nữ
lang - Valeriana hardwickii Wall.,
thuộc họ Nữ lang - Valerianaceae.
Mô tả:
Cây thảo cao 1-1,5m, có thân nhẵn, có lông ở các mắt và có khi
ở gốc, có rãnh ngoằn ngoèo. Lá ở gốc biến mất trước khi ra
quả; lá ở thân kép lông chim có 3-5 lá chét, dài 1-6cm, rộng
0,5-3cm, không cuống, nguyên hay có răng, thót dài ở chóp, cái tận
cùng lớn hơn. Hoa trắng thành xim dạng ngù ở ngọn rất rộng.
Quả bế đẹp, dài 1,8-2mm, rộng 0,8-1mm, với một mặt lồi, có 3
cạnh dạng sợi, mặt kia ráp với một cạnh nhẵn; đài đồng trưởng,
có răng phát triển thành 10 tơ dạng lông; dài 4-5mm, có râu nhỏ.
Hoa
và quả tháng 10-2 (3), có khi gặp hoa vào tháng 5-7.
Bộ phận dùng:
Thân rễ - Rhizoma Valerianae. Thân
rễ dài 5cm, rộng 6-12mm, màu nâu, có vạch ngang và phủ những u
lồi, dạng cung, có khi còn dính cả rễ con.
Nơi sống và thu hái:
Loài của Ấn Độ, Inđônêxia, Trung Quốc. Cây thường mọc ở vùng
núi cao, trên đá dựa suối ở Lào Cai (Sapa) và Lâm Đồng (Đà
Lạt).
Thành phần hoá học:
Trong thân rễ có tinh dầu; cũng có những nét giống với tinh dầu
Hiệt thảo - Valeriana officinalis
L. và các chế phẩm của cây này cũng có mùi thơm đặc trưng như
Valerian.
Tính vị, tác dụng:
Vị ngọt, cay, tính ấm; có tác dụng kích thích mạnh, lợi trung
tiện, sát trùng.
Người
ta cho là có thể so sánh với loài Hiệt thảo - Valeriana offcinalis L., có tác dụng dưỡng tâm an thần,
hoạt huyết thông kinh, lý khí chỉ thống.
Công dụng:
Ở Ấn Độ, thường được dùng thay thế loài Hiệt thảo chữa:
hystéria, động kinh, chứng múa giật, chứng loạn thần kinh chấn
thương thời chiến, chứng loạn thần kinh chức năng.
Người
ta cũng dùng làm hương liệu.
|
|