|
Bụp
giấm
Bụp
giấm - Hibiscus sabdariffa L., thuộc họ Bông - Malvaceae.
Mô tả: Cây sống một
năm, cao 1,5-2m, phân nhánh gần gốc, bóng, màu tím nhạt... Lá hình
trứng, nguyên, mép lá có răng. Hoa đơn độc, mọc ở nách, gần
như không cuống. Tiểu dài 8-12, hình sợi, phần dưới hợp, có lông
nhỏ. Đài hợp, có lông nhỏ, phiến nhọn đều, nửa dưới màu tím
nhạt. Tràng màu vàng, hồng hay tía, có khi trắng. Quả nang, hình
trứng, có lông thô, mang đài màu đỏ sáng tồn tại, bao quanh
quả.
Ra
hoa từ tháng 7 đến tháng 10.
Bộ phận dùng: Lá,
hạt, đài hoa - Folium, Semen et Calyx Hibisci.
Nơi sống và thu hái:
Gốc ở Tây Phi, được trồng để lấy đọt, và đài hoa dùng làm
rau chua. Đài hoa phơi khô bảo quản được lâu; sau khi ngâm nước,
lại trở lại trạng thái tươi.
Thành phần hoá học: Các
lá đài giàu về acid và protein; các acid chính tan trong nước là
acid citric, acid malic, acid tartric và acid hibiscus. Chúng cũng chứa
gossypetin và chlorid hibiscin, chất sau này có tính kháng sinh. Hoa
chứa một chất màu vàng là flavonol glucosid hibiscitrin; hibiscetin;
gossypitrin và sabdartrin. Quả khô chứa oxalat Ca, gossypetin, anthocyanin
(có tác dụng kháng sinh) và vitamin C.
Tính vị, tác dụng: Nước
hãm đài hoa chứa nhiều acid hữu cơ có tác dụng lợi tiểu, lợi
mật, lọc máu, giảm áp suất mạch và kích thích nhu động ruột,
lại có tác dụng kháng khuẩn và nhuận tràng. Lá cũng có tác
dụng lợi tiểu, an thần và làm mát. Quả chống scorbut...
Công dụng, chỉ định và phối hợp: Lá có vị chua chua, dùng làm rau ăn. Người ta thường dùng
đài hoa có vị chua làm gia vị thay giấm, dùng chế nước giải khát,
làm mứt. Có nơi dùng chế xi rô, hoặc đem phơi khô và nấu lên
lấy nước uống. Lá dùng như chất thơm và cùng với đài hoa và
quả dùng trị bệnh scorbut. Đài hoa mọng nước sắc lấy nước
uống hay hãm uống giúp tiêu hoá và trị các bệnh về mật; cũng
dùng trị bệnh về tim và thần kinh, huyết áp cao và xơ cứng động
mạch.
|
|