|
Guồi
Guồi,
Gùi - Willughbeia cochinchinensis Pierre ex Pit., thuộc họ Trúc đào
- Apocynaceae.
Mô tả: Cây gỗ leo. Thân
có mấu lồi, bấm ra nhựa mủ trắng. Lá mọc đối, chóp nhọn; gân
lá nổi rõ ở mặt trên. Hoa tập hợp ở nách lá, màu trắng.
Quả to bằng nắm tay, khi chín màu vàng, vị chua ngọt, ăn được.
Hoa
tháng 1-3, quả tháng 3-5.
Bộ phận dùng: Dây
hoặc rễ, mủ cây - Caulis seu Radix et Latex Willughbeiae
Cochinchinensis.
Nơi sống và thu hái: Loài
cây đặc hữu của miền Nam Việt Nam và Campuchia, mọc hoang ở
rừng rậm hay rừng thưa. Thu hái dây, rễ và mủ cây quanh năm.
Tính vị, tác dụng: Lương
y Nguyễn An Cư cho biết: Guồi có vị hơi đắng, tính mát, không
độc, có tác dụng lợi thuỷ, thông nhũ, sinh tân, chỉ khát, giáng
hoả, thanh nhiệt, tiêu ban, chỉ ẩu, trừ thũng, tán ung.
Mủ
cây tạo thành một chất gôm màu đỏ rất dính, rất cứng, khi khô
không trong, dễ vỡ.
Công dụng, chỉ định và phối hợp: Ở Campuchia, thân cây được sử dụng làm các chế phẩm
thuốc trị lỵ và bệnh về gan và bệnh ghẻ cóc. Có khi người
ta ngâm rượu làm thuốc cho phụ nữ mới sinh để uống cho khoẻ.
Lương
y Nguyễn An Cư còn cho biết là đàn bà huyết bại tê đau, bạch
trọc, bạch đới, băng huyết, rong huyết dùng nó rất hay. Mủ cây
thường dùng để làm lành mụn nhọt. Người ta cũng dùng nó bôi
chữa ghẻ và sâu răng.
|
|