Thạch bồ đào

Thạch bồ đào, Tứ thư Vân nam - Tetrastigma yunanensis Gagnep., thuộc họ Nho - Vitaceae.

Mô tả: Dây leo, cành không lông. Lá mọc so le, cuống dài 3-7cm, mang 3 lá chét hình bầu dục xoan ngược dài 5-6cm, rộng 2-2,5cm, mép có ít răng, gân phụ 4 cặp; cuống phụ ngắn. Cụm hoa gồm nhiều tán tròn; hoa nhỏ màu vàng lục. Quả mọng hình quả lê to 7 x 5mm, trên cuống dài.

Bộ phận dùng: Toàn cây - Herba Tetrastigmae Yunnanensis, thường có tên là Ðiền nhai bà đằng.

Nơi sống và thu hái: Loài của Nam Trung Quốc và Bắc Việt Nam, thường mọc ở vùng núi cao 1200-2500m. Người ta thu hái toàn cây quanh năm, thường dùng tươi.

Tính vị, tác dụng: Vị cay, tính ấm; có tác dụng khư phong trừ thấp, tán ứ tiêu thũng, nối gân cốt.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: ở Thái Lan, cây được dùng trị phong thấp đau khớp xương, đòn ngã sưng đau, gãy xương, mụn nhọt sưng đỏ.

Đơn thuốc:

1. Phong thấp đau khớp xương, đòn ngã sưng đau: Thạch bồ đào dây và rễ khô, 9-15g, sắc nước uống hoặc ngâm rượu uống; bên ngoài giã cây tươi đắp.

2. Mụn nhọt sưng đỏ: Giã cây tươi đắp.