Rong
thạch
Rong
thạch, Thạch hoa thái - Gelidium
amansii (Lamour.) Lamour., thuộc họ Rong thạch - Gelidiaceae.
Mô tả:
Tản có hình trụ tròn, có khi hình hẹp cạnh, phân nhánh hình lông
chim, cao 10-30cm, nhánh to đạt tới 0,5-2cm. Tổ chức tản do 2 loại
tế bào hình thành, lõi và vỏ. Phần lõi là những tế bào dài,
chạy dọc trong thân. Phần vỏ gồm những tế bào xếp sít nhau,
tầng ở phía ngoài chứa nhiều chất màu, ngoài cùng là chất bao
nhầy.
Tảo
sinh sản vô tính bằng tứ phân bào tử hình cầu; chúng được hình
thành trong túi bào tử nằm trong lớp vỏ của cơ thể. Tảo sinh
sản hữu tính bằng tản đực và tản cái. Trong tản đực sẽ hình
thành tinh tử, trong tản cái hình thành các quả bào tử chứa nhân.
Tinh tử kết hợp với nhân tạo thành bầu quả nằm trong các
quả bào tử; các quả bào tử này cùng phát triển thành thể bào
tử và phát triển thành tảo trưởng thành.
Bộ phận dùng:
Tản của tảo - Thallus Gelidii,
thường gọi là Thạch hoa thái.
Nơi sống và thu hái:
Loài phân bố ở nhiều nước như Nhật Bản, Triều Tiên, Trung
Quốc, Ấn Độ. Tảo mọc ở biển của nước ta, trên mặt đá
ngầm sâu 3-10m; ở miền Bắc nó thường có kích thước bé hơn. Vào
cuối mùa hạ và thu, người ta dùng một loại cào đặc biệt để
lôi tảo lên bờ, rửa sạch, phơi nắng nhiều ngày để tẩy
trắng và phơi khô.
Thành phần hoá học:
Trong tảo có nhiều muối canxi của phức chất giữa acid sulfuric và
hydrat carbon và một tỷ lệ 1-2% protid.
Tính vị, tác dụng:
Vị ngọt mặn, tính lạnh; có tác dụng bổ mát, nhuận tràng,
chống bốc nóng lên trên đầu, thanh nhiệt ở thượng tiêu, khỏi
uất nóng ở trong cùng trạng thái giá lạnh ở chi dưới và cũng
tiêu sưng.
Công dụng:
Rong thạch dùng để làm thức ăn, chế hồ dùng trong công nghiệp.
Ở
Nhật Bản, có nhiều Rong thạch được dùng để điều chế
thạch (agar agar), như các loại Rau câu. Rong thạch dùng chữa táo bón
và bí tiểu tiện mạn tính.
Ghi chú:
Ở nước ta có nhiều loài Rong thạch khác nữa, như Rong thạch
chạc Gelidium divaricutum Mont., phân
bố từ Quảng Ninh đến Quảng Trị tới các tỉnh phía Nam; Rong
thạch tiên Gelidium pulchellum
(Turn.) Kuetz., có từ Hải Phòng, Thanh Hoá đến các tỉnh phía
Nam...
|