Ráy leo Trung Quốc

Ráy leo Trung Quốc, Thạch cam tử - Pothos chinensis (Raf.) Merr (P. yunanensis Engl.), thuộc họ Ráy - Araceae.

Mô tả: Cây thảo leo dài đến 15m; nhánh vuông, lóng dài 2-3cm. Lá có phiến thon, mỏng, dài 9-14cm, cuống dài 1-3,5cm; nói chung cuống lá nhỏ hơn và phiến lá lớn hơn nhiều so với các loài khác. Cụm hoa ở nách lá, trần, rất ngắn; vẩy 5-6; bông mo hình cầu to cỡ 1cm, sau dài đến 1,6cm; mo xoan nhọn. Quả mọng tròn dài, to 1cm.

Hoa tháng 2.

Bộ phận dùng:  Toàn cây - Herba Pothi Chinensis, thường gọi là thạch cam tử.

Nơi sống và thu hái: Loài phân bố ở Trung Quốc, Lào, Thái Lan và Việt Nam. Ở nước ta, cây sống ở các rừng ẩm và rừng thứ sinh, có khi mọc bám trên những tảng đá trong rừng từ Lai Châu, Lào Cai, Bắc Thái, Vĩnh Phú, Hà Bắc, Hà Tây, Nam Hà qua Thanh Hóa, Quảng Trị tới Kon Tum, Khánh Hòa.

Tính vị, tác dụng: Ở Hương cảng, người ta xem cây có vị nhạt, tính bình; có tác dụng khu phong trừ thấp, cường cân hoạt lạc, đạo trệ khử tích. Còn ở Vân Nam cây được xem có vị đắng, cay, tính hơi ấm; có tác dụng lý khí chỉ thống, khư phong thấp, chỉ khái, thanh nhiệt giải độc.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Dân gian thường dùng thân lá làm thuốc trị phù thũng và ngộ độc nước.

ở Trung Quốc, có nơi - như ở Hương cảng, người ta dùng thân lá khô chữa: 1. Sai khớp xương, co gân sau khi bị đòn ngã; 2. Trẻ em cam tích, ăn uống không tiêu. Liều dùng 15-25g, dạng thuốc sắc.

Còn ở Vân Nam toàn cây được dùng trị tâm vị khí thống, sán khi, cước khí phong thấp đau nhức xương, thối tai, trẻ em bị 5 chứng cam, người lớn bị khí lạnh nhập vào xương, khớp xương sưng đỏ do thấp lưu, tê bại.

Ðơn thuốc:

1. Co thắt do đòn ngã: Ráy leo Trung Quốc 18g, nấu với thịt lợn nạc mà ăn.

2. Trẻ em cam tích, ăn uống không tiêu: Ráy leo Trung Quốc 10g, hầm với gan lợn hoặc nấu nước uống.