|
Móng
bò Champion
Móng
bò Champion, Quạch đen - Bauhinia
championii (Benth.) Benth. (B. bonii
Gagnep., B. lecomtei Gagnep., B.
gnemon Gagnep.) thuộc họ Ðậu - Fabaceae.
Mô tả: Dây leo gỗ dài tới vài mét, nhánh non có
lông xám hay hoe. Lá có phiến nguyên hay lõm ở đầu, mặt dưới
trắng với lông mềm. Chùm hoa dài 6-20cm, nụ xoan, cao 3,5-4mm, cánh
hoa trắng rộng 2-3mm; nhị sinh sản 3; bầu có cuống có lông. Quả
dẹp, mỏng không lông, chứa 2-5 hạt. Có hai thứ với lớp lông xám
(var. championii) và lớp lông đo
đỏ (var. rubiginosa K.et S S
Larsen).
Hoa
tháng 9-10.
Bộ phận dùng: Rễ, dây - Radix et Caulis Bauhiniae Champinonii.
Nơi sống và thu hái: Thứ có lông xám
phân bố ở vùng nam lục địa Trung Quốc đến các đảo Hải Nam,
Ðài Loan. Ở nước ta, cây mọc ở vùng núi đá vôi Lạng Sơn,
Quảng Ninh. Còn thứ có lớp lông đo đỏ lại gặp ở Hoà Bình,
Nam Hà, Ninh Bình. Thu hái rễ dây quanh năm, dùng tươi hay rửa
sạch, thái nhỏ, phơi khô dùng dần.
Tính vị, tác dụng: Vị đắng và se, tính bình,
có tác dụng hoạt huyết, tán ứ, khư phong hoạt lạc, trấn tĩnh
chỉ thống.
Công dụng, chỉ định và phối hợp:
Ðược dùng ở Trung Quốc để trị: 1. Thấp khớp đau nhức gân
cốt; 2. Liệt nhẹ nửa người, đau lưng; 3. Ðòn ngã tổn thương;
4. Ðau dạ dày. Liều dùng 15-30g sắc nước uống hoặc ngâm rượu.
Đơn thuốc:
1.
Thấp khớp đau nhức gân cốt: Móng bò Champion, Từ trường khanh -
Cynanchum paniculatum mỗi vị 15g sắc uống.
2.
Ðòn ngã tổn thương: Rễ và dây của Móng bò Champion 30g, sắc nước
và thêm rượu uống.
3.
Liệt nhẹ nửa người: Rễ móng bò Champion 30g nấu với rượu và
thịt lợn và ăn cả nước và cái.
Ghi chú: Phải thái nhỏ thân cây
và đun sôi lâu. Không dùng quá 30g vì quá lượng này dễ gây
buồn nôn.
|
