|
Xay
răng nhọn
Xay
răng nhọn, Xỉ diệp thiết tử - Myrsine semiserrata Wall.,
thuộc họ Ðơn nem - Myrsinaceae.
Mô
tả: Cây bụi hay cây gỗ nhỏ
cao 3-7 (-12)m; nhánh không lông. Lá hình bầu dục hay thuôn, dài
4-9cm, rộng 1-2cm, nhọn hai đầu, dày cứng, mép có răng ở nửa trên;
mặt dưới có tuyến; cuống lá dài 5-6mm. Cụm hoa hình tán, gồm
3-7 hoa ở nách lá. Hoa nhỏ, màu đo đỏ; các lá đài và cánh hoa
hợp ở gốc; 4 nhị đính trước cánh hoa; vòi nhụy dài 2mm; núm
to, chia 3 thùy. Quả hạch, tròn, đường kính 4-5mm, có điểm
tuyến; hạt 1.
Ra
hoa tháng 4, có quả tháng 5-7.
Bộ
phận dùng: Quả - Fructus Myrsines Semiserratae.
Nơi
sống và thu hái: Loài phân
bố ở Nam Trung Quốc, Ấn Độ, Mianma, Nêpan và Bắc Việt Nam. Ở
nước ta, cây mọc trong rừng thưa thứ sinh trên núi đá ở độ
cao 1100-1700m, vùng núi Hà Giang, Lạng Sơn.
Thành
phần hóa học: Vỏ và lá có
nhiều tanin; hạt có nhiều dầu béo.
Ở
loài M. africana L. của Ấn Độ, Trung Quốc, Nêpan, có quả
chứa 3% acid embelic và 1% quercitol; hạt chứa 1% quercitol và 4,8% acid
embelic đều có tác dụng trừ giun.
Công
dụng, chỉ định và phối hợp:
Ở Vân Nam (Trung Quốc), quả được dùng làm thuốc sát trùng.
Quả của loài M. africana L. dùng trị giun, nhất là sán xơ mít,
cũng dùng nhuận tràng chữa bệnh đầy hơi và đau bụng.
|
|
