Kinh giới đất

Kinh giới đất, Kinh giới dày - Elsholtzia winitiana Craib, thuộc họ Hoa môi - Lamiaceae.

Mô tả: Cây thảo mọc thành bụi cao 1-1,7m, có lông mịn dày trắng. Thân vuông có 4 rãnh. Lá mọc đối chữ thập; phiến thon, nhọn hai đầu, dài 4-9cm, rộng 1,5-3,5cm, có lông mịn ở hai mặt, mép khía răng, gân phụ 6-7 cặp; cuống dài 6-8mm. Bông xim co dày đứng ở ngọn, cao 3-6cm, rộng 4-5mm, lá bắc hẹp, đài và tràng có lông dày; đài có 5 răng bằng nhau; tràng màu trắng đục hay lam lam, môi dưới tròn; nhị 4. không thò dài ra ngoài.

Mùa hoa tháng 11-12, quả tháng 1-3.

Bộ phận dùng: Cành lá - Herba Elsholtziae, Thường gọi là Bạch hương nhu.

Nơi sống và thu hái: Loài của Trung quốc, Việt Nam, Thái lan. Ở nước ta, cây mọc hoang trên các đồi và ở chân núi, nhất là trong các rừng thông, gặp nhiều ở Kontum và Lâm đồng (Đà lạt), ở độ cao trên 800m. Ta thu hái những cành lá trước khi cây có hoa hoặc đang có ít nụ hoa, phơi khô.

Thành phần hoá học: Cành lá có tinh dầu thơm như các loài Kinh giới khác, hàm lượng tới 1%.

Tính vị, tác dụng: Cũng có tác dụng như Kinh giới, làm thuốc tiêu độc, cầm máu.

Công dụng: Cây được dùng chữa cảm cúm, nhức đầu, cảm phong thấp co cứng, không có mồ hôi, chân tay tê buốt. Ngày dùng 4-8g hãm uống hay sắc uống. Có thể dùng phần thân cành 30g, nấu nước xông cho ra mồ hồi. Cảm thấp nặng, chân tay co quắp, gáy lưng cứng đờ, mình nặng khớp đau rát nhiều thì giã thêm Địa liền, Thiên niên kiện, Quế chi mỗi vị 10g cùng sắc uống.

Cũng như nhiều loài khác, có thể dùng làm thuốc phát hàn và lợi tiểu, giải nắng, chỉ hoắc loạn, đau bụng, mặt mắt phù nề, cước khí và cấp tính viêm dạ dày, còn bệnh thối miệng, đầu lưỡi chảy máu, có thể sắc để ngậm.