|
Huyết
đằng
Huyết
đằng, Hồng đằng, Dây máu - Sargentodoxa
cuneata (Oliv.) Rehd. et Wils., thuộc họ Huyết đằng - Sargentodoxaceae.
Mô tả: Dây leo có thể cao tới 10m, vỏ ngoài màu
hơi nâu. Thân cây tròn có vân, khi cắt ra có chất nhựa màu đỏ
như máu. Lá mọc so le, có 3 lá chét, cuống dài 4-5-10cm; lá chét
giữa có cuống ngắn, các lá chét bên không cuống, phiến lá chét
giữa hình trứng, dài 8-16cm, rộng 4-9cm, các lá chét bên hình
thận hơi to hơn lá giữa, và gân giữa lệch. Hoa ở nách lá, màu
vàng hay vàng lục. Quả mọng hình trứng, khi chín có màu lam đen,
xếp thành chùm.
Hoa
tháng 3-5 quả tháng 8-10.
Bộ phận dùng: Thân cây - Caulis Sargentodoxae. Thường có tên là Đại huyết đằng.
Rễ cũng được dùng
Nơi sống và thu hái: Cây mọc hoang ở Lào
Cai, Bắc Thái, Hoà Bình, Lạng Sơn. Có thể thu hái thân cây quanh năm,
trước hết chặt ra từng đoạn dài, để 3-5 ngày cho se bớt,
rồi rửa sạch, thái miếng phơi khô. Khi chặt thì nhựa chảy ra
như nhựa cây Kê huyết đằng, có thể hứng lấy nhựa về phơi
khô mà dùng.
Thành phần hóa học: Thân chứa tanin.
Tính vị, tác dụng: Vị đắng chát, tính bình;
có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết, khư phong.
Công dụng, chỉ định và phối hợp:
Thường được dùng trị đau ruột, đau bụng, bế kinh, đau bụng
kinh, phong thấp đau nhức, té ngã sưng đau, huyết hư đầu váng.
Đơn thuốc:
1.
Chữa phong thấp, gân xương đau nhức, tay chân đau mỏi, co quắp,
tê bại, hoặc sưng nề: dùng 20-40g Huyết đằng sắc uống hoặc
phối hợp với Cẩu tích, Cốt toái bổ, Ngưu tất, Tỳ giải,
mỗi vị 20g, Bạch chỉ 4g, Thiên niên kiện 6g sắc uống.
2.
Chữa huyết hư trên đầu xây xẩm, chóng mặt, tim đập không đều
nhịp, đau nhói ở vùng tim, các khớp xương đau mỏi: Dùng Huyết
đằng 20g, Huyền sâm, Mạch môn, Ngưu tất, Hạt muồng sao mỗi
vị 15g. Tâm sen 4g, sắc uống.
|
|
