Cỏ seo gà

Cỏ seo gà - Phượng vĩ thảo - Pteris multifida Poir., thuộc họ Cỏ seo gà - Pteridaccae.

Mô tả: Cây thảo nhỏ, cao 30-40cm. Thân rễ ngắn mọc bò. Lá lược chia ra làm nhiều đoạn xòe ra như đuôi gà, đuôi phượng, mép lá các đoạn có khía cạnh. Có 2 loại lá: lá không sinh sản ngắn; lá sinh sản dài, mép lá gập lại mang túi bào tử dày đặc ở trong.

Bộ phận dùng: Toàn cây - Herba Pteridis Multifidae.

Nơi sống và thu hái: Loài của vùng Ðông Á ôn đới, mọc hoang trong rừng vùng núi, trên các khe đá. Thu hái toàn cây quanh năm, rửa sạch, phơi khô dùng dần.

Tính vị, tác dụng: Seo gà có vị ngọt nhạt, hơi đắng, tính lạnh, có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, lương huyết, chỉ lỵ.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Thường được dùng chữa: 1. Kiết lỵ mạn tính, lỵ trực tràng; 2. Viêm ruột, viêm đường tiết niệu; 3. Ngoại cảm phát sốt, sưng hầu họng; 4. Viêm tuyến nước bọt, đinh nhọt, ngứa lở và bệnh ngoài da.

Liều dùng 30-60g cây khô sắc uống hoặc ngâm rượu uống. Ðể dùng ngoài lấy cây tươi giã nát hoặc dùng cây và thân rễ hơ lửa, nghiền thành bột, trộn với dầu vừng mà bôi.

Ðơn thuốc: chữa kiết lỵ

1. Cỏ seo gà, dây Mơ lông, rễ Cỏ tranh, Phèn đen, mỗi vị bằng nhau 20-30g, Gừng sống 3 lát, sắc đặc để nguội, uống vào lúc đói.

2. Cỏ seo gà 30g, vỏ Sắn thuyền 12g, cám gạo rang vàng hay Ðậu đen rang cháy 20g sắc uống.