|
Cao
su
Cao
su - Hevea brasiliensis (A Juss)
Muell- Arg, thuộc họ Thầu dầu - Euphorbiaceae.
Mô
tả: Cây to, cao tới vài chục
mét. Lá mọc so le, có cuống dài, với 3 lá chét hình bầu dục,
nhọn mũi và nhẵn. Hoa nhỏ, họp thành chuỳ xim hai lần ngắn hơn
lá. Quả nang có 3 mảnh vỏ, với vỏ quả ngoài gần như nạc, và
vỏ quả trong hoá gỗ. Hạt gần hình cầu, dài 2,5-3cm, có vân, không
có màng, có nhiều nội nhũ nạc.
Hoa
tháng 2-4.
Bộ
phận dùng: Nhựa mủ và dầu
hạt - Latex et Oleum Heveae.
Nơi
sống và thu hái: Cây có xuất
xứ từ thung lũng sông Amazon (Brazin) được nhập vào trồng ở các
nước nam Á châu và ở nước ta. Việc nhập giống trồng đầu tiên
vào năm 1877 ở Thảo cầm viên Sài Gòn bị thất bại; sau đó vào
năm 1897 người ta mới lấy hạt giống từ Java vào trồng thí
nghiệm và thành công ở Suối Dầu tỉnh Khánh Hoà. Các hạt
giống từ Java lại được tiếp tục nhập vào tạo ra những
giống hạt cung cấp cho tất cả các đồn điền Nam Bộ Việt Nam
và Campuchia từ ngày đó đến nay. Ta thường trồng để lấy
nhựa cao su rất quen thuộc trong đời sống.
Thành
phần hóa học: Nhựa mủ
chứa 70% nước và 20-30% cao su. Nhũ tương chứa các chất khoáng
(0,50%), các glucid (1-2%), các protid (aminoacid), các men (oxydaza) Cao su
là một polymer của isopren (polypren), các dãy polyisorenic có cấu trúc
cao đối với các nối kép và trọng lượng phân tử có thể vượt
quá 1 triệu. Quả chứa một tinh dầu lỏng (20-34% ở hạt, 38-53%
ở nhân) màu vàng rơm, mùi dầu lanh, dính. Hạt chứa một glycosid
cyanogenetic độc.
Công
dụng, chỉ định và phối hợp:
Cao su được dùng ỏ trạng thái nguyên để làm thuốc dán, thuốc
cao lá. Nó cũng được sử dụng làm các đồ phụ tùng (núm vú
giả, ống dò thương tích). Dầu hạt cao su dùng trong hội hoạ, dùng
chế vaccin và để làm xà phòng rất thông dụng ở Hoa Kỳ và
Achentina. Khô dầu hạt là thức ăn có giá trị cho gia súc, nhưng
nếu ép từ hạt tươi thì lượng HCN lên tới 30mg% còn ở hạt khô
là 4mg%. Nếu ép nóng thì độc tố biến mất. Khi ta dùng khô dầu
ép lạnh đun nóng lên thì cũng không còn độc chất nữa; khô
dầu cũng đồng thời được dùng làm phân.
|
|