|
Lài
sơn
Lài
sơn, Khôi trắng - Ardisia gigantifolia Stapf. (A.kleniophylla
A.DC), thuộc họ Ðơn nem - Myrsinaceae.
Mô tả: Cây bụi hay cây
gỗ nhỏ cao 5m; nhánh non có lông ngắn, có tuyến. Phiến lá to, dài
40-60cm, rộng 12cm, thon đầu nhọn, gốc từ từ hẹp, mép có răng
nhọn; gân phụ 12-16 cặp; cuống 2-6cm. Chùm mang ngù dài ở nách lá;
cuống hoa mảnh; lá đài không chồng lên nhau, cao 1,5mm, có rìa lông,
có tuyến, cánh hoa màu hồng, cao 4-5mm, có tuyến ở mặt ngoài,
nhị có bao phấn xoan. Quả tròn, đường kính 5mm.
Hoa
tháng 3-6, quả tháng 4-6.
Bộ phận dùng: Rễ, lá
và toàn cây - Radix, Folium et Herba Ardisiae Gigantifoliae.
Nơi sống và thu hái: Loài
của Trung Quốc (Vân Nam) và Việt Nam. Cây mọc ở rừng thưa ẩm
ở độ cao 700m ở Sơn La Hoà Bình, Hà Tây, Hà Bắc, Nam Hà, Ninh Bình
qua Nghệ An, Quảng Trị, Thừa Thiên- Huế tới Kontum (núi Ngọc
Linh). Thu hái rễ và lá quanh năm. Rễ mang về rửa sạch, thái
phiến, phơi khô, lá dùng tươi hay phơi khô.
Tính vị, tác dụng:
Vị đắng, nhạt, tính bình, có tác dụng khư phong trừ thấp,
hoạt huyết tán ứ. Toàn cây có vị đắng, hơi cay, tính ấm, có
tác dụng hành huyết khư phong tiêu thũng giảm đau.
Công dụng, chỉ định và phối hợp: Thường dùng trị 1. Phong thấp đau nhức các khớp xương,
phụ nữ đẻ xong bị liệt bán thân bát toại; 2. Ðòn ngã bị ứ
huyết sưng đau. Dùng 12-30g rễ hoặc toàn cây, sắc nước uống. Lá
tươi giã đắp ngoài trị mụn nhọt sưng đau, mụn loét ở chân,
đòn ngã tổn thương.
|
|
