EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
Rau cúc sữa Rau
cúc sữa, Nhũ cúc rau, Rau diếp đắng - Sonchus oleraceus L,
thuộc họ Cúc - Asteraceae. Mô tả: Cây thảo mọc hàng
năm, có thân rỗng, thẳng, nhẵn cao 30-100cm, hay hơn. Lá mọc so le,
xẻ tua, với các thuỳ có răng, thuỳ cuối cùng hình tam giác, có
tai rộng, tận cùng thành mũi. Cụm hoa đầu màu vàng, dạng
trứng, thành ngù hay thành tán; lá bắc nhiều, xếp nhiều dãy,
lợp lên nhau hình tam giác hay hình dải. Quả bế hẹp, có mào lông
rất mềm xếp thành nhiều dẫy.
Bộ phận dùng: Toàn cây - Herba
Sonchi Oleracei. Nơi sống và thu hái: Rau cúc sữa thường
gặp ở vùng lạnh nhất là các tỉnh Tây Nguyên, mọc nhiều ở đất
hoang vùng Ðà Lạt (Lâm Ðồng). Thu hái thân cây quanh năm, thái
nhỏ dùng tươi hay phơi khô. Thành phần hoá học: Lá và ngọn non có
2,4%, hydratcarbon, 1,2% protein, 0,8% chất béo và 1,2% tro, có nhiều
vitamin C. Dịch sữa của cây chứa 0,41% chất cao su. Tính vị, tác dụng: Vị đắng tính mát,
hơi có độc, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lương huyết,
chỉ huyết. Dịch sữa của cây khi khô thành 1 chất gôm màu
trắng với liều 15-25%, nó sẽ tạo thành một loại thuốc xổ có
hiệu lực, một loại thuốc tẩy tác dụng lên ruột, lên sự bài
tiết mật và tạo ra những khối phân lỏng nhiều làm cho nó trở
thành có ích trong việc trị liệu phù thũng, cổ trướng, tràn
dịch màng phổi. Nó tạo nên những cơn đau bụng và buốt mót, do
đó cần phối hợp với các chất kích thích thơm như Hồi,
carbonat magnesium. Công dụng, chỉ định và phối hợp: Thường
được dùng trị: 1. Viêm ruột, lỵ; 2. Ðau gan, xơ gan; 3. Ruột
thừa, viêm vú; 4. Viêm hầu họng, viêm miệng sưng amygdal; 5. Nôn
ra máu từ dạ dày, chảy máu cam, ho ra máu, xuất huyết tử cung. Liều
dùng 15-30g sắc uống. Dùng
ngoài trị nhọt đinh và viêm mủ da, viêm tai giữa, nghiền cây tươi
để dùng ngoài hoặc chích dịch lá tươi để dùng như thuốc
nhỏ tai. Ở
Phi châu (Tuynidi) người ta cũng dùng để làm tan mụn cóc bằng cách
giã cành lá tươi đắp; cũng dùng dịch lá tươi để nhỏ vào tai
trị đau tai giữa. Rau
cúc sữa được dùng làm rau ăn ở Inđônêxia, Philippin, Việt Nam và
cả ở Phi châu. Người ta dùng ăn như rau xà lách, có tác dụng
trị cảm mạo, và dùng cho phụ nữ đang cho con bú ăn để có
nhiều sữa. Ở
Châu Phi, nước sắc những phần cây trên mặt đất được chỉ
định dùng trị bệnh trĩ (uống mỗi buổi sáng từ 1-2 ly). Nước
sắc này cũng có tính lọc máu và chống đái đường. Ðơn thuốc: 1. Xơ
gan: Rau cúc sữa 30g, Rau chua me 30g xào với thịt lợn nạc dùng ăn
như thức ăn. 2.
Viêm vú, đinh nhọt, viêm da: Dùng rau cúc sữa 15-30g tươi, sắc
uống. Ðồng thời giã cây tươi đắp lên chỗ đau. |
||