EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
Rau
sam Rau
sam, Mã xì hiện - Portulaca oleracea L, thuộc họ Rau sam - Portulacaceae. Mô
tả:
Cây thảo mọc bò có thân mập màu đỏ tím nhạt. Lá dày lông, hình
bầu dục, không cuống, giống hình răng con ngựa. Hoa màu vàng,
mọc ở đầu cành và ngọn thân. Quả nang, hình cầu, mở bằng
một nắp (quả hộp) chứa nhiều hạt đen bóng. Bộ
phận dùng:
Phần cây trên mặt đất - Herba Portulacae Oleraceae, thường có tên
là Mã xì hiện. Nơi
sống và thu hái:
Loài toàn thế giới, mọc hoang và cũng được trồng ở nơi ẩm mát.
Thu hái cây vào mùa hè, mùa đông. Thường dùng tươi. Thành
phần hoá học:
Trong cây có glycosid saponin, chất nhựa, acid hữu cơ, các muối
kali, các vitamin A, B1, B2, C, PP và men ureaze. Tính
vị, tác dụng:
Vị chua, tính hàn; có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, lương
huyết giải độc, trừ giun và hoạt trường. Rau sam có tác dụng
làm co mạch, ức chế vi trùng lỵ, thương hàn, vi trùng gây bệnh
ngoài da và bệnh ho lao. Công
dụng, chỉ định và phối hợp:
Thường được dùng trị: 1. Lỵ vi khuẩn, viêm dạ dày và ruột
cấp tính, viêm bàng quang; 2. Viêm ruột thừa cấp tính; 3. Viêm vú,
trĩ xuất huyết, ho ra máu, đái ra máu; 4. Ký sinh trùng đường
ruột (giun kim, giun đũa); 5. Sỏi niệu, giảm niệu; 6. Bạch đới.
Liều dùng 15-30g, dạng thuốc sắc. Dùng
ngoài trị đinh nhọt sưng đau, ezema và lở ngứa, trẻ em lên đậu,
chốc đầu. Ðơn
thuốc: 1.
Lỵ: Rau sam giã nát, vắt lấy nước, đun sôi, chế thêm mật ong
uống. Ở An Giang có đơn thuốc trị lỵ, đau bụng quặn, sốt, đi
ngoài lẫn đờm, máu; Hoàng đằng 12g, Rau sam 20g, Rau trai 20g; đổ
500ml nước, sắc còn 150ml, uống ngày một thang. 2.
Tẩy giun kim, giun đũa: Rau sam 50g rửa sạch, giã nhỏ với ít
muối, thêm nước, vắt lấy nước trong, uống vào buổi tối (có
thể thêm đường). Uông liền 3 tối, không nhịn ăn. Hoặc dùng 3
nắm to rau sam sắc lấy một bát nước uống lúc đói, uống 2-3
lần thì giun ra. 3.
Ðái buốt, đái dắt: Rau sam tươi giã lấy nước cốt uống. 4.
Ðau mắt có màng và cam mắt: rau sam tươi giã lấy dịch nhỏ vào
mắt. 5.
Xích, bạch đới: Rau sam tươi 100g, giã nát, vắt lấy nước, hoà
với lòng trắng trứng gà, hấp chín, ăn liền trong 3 ngày. 6.
Loét giác mạc, miệng lưỡi: Rau sam 16g. Cỏ nhọ nồi 16g, Rau má
20g nước 450ml, sắccòn 150ml, thêm vài hạt muối, ngày uống 1-2
lần. Có thể dùng rau sam luộc ăn. |
||