|
Xương
sơn
Xương
sơn, Giàng sơn, Mặt trắng - Chassalia curviflora (Wall.) Thwaites
(C. chartaceae Craib, Psychotria curviflora Wall.), thuộc họ Cà
phê - Rubiaceae.
Mô
tả: Cây nhỡ cao 1-4m. Lá hình
bầu dục, thuôn - bầu dục, thuôn hay hình ngọn giáo, có góc ở
gốc, thót nhọn và tù ở đầu, dài 8-25cm, rộng 2,5-7cm, dạng màng.
Cuống lá dài 1-6cm. Hoa trắng, hồng hay tím, có họng vàng, thành
xim ở ngọn dài 2,5-12cm. Quả hạch hình cầu hay có hai nhân, bao
bởi phần còn lại của đài hoa, to bằng hạt đậu đen, nhẵn, có
2 ô. Hạt đơn độc trong mỗi ô, phẳng lồi, rất mỏng.
Hoa
tháng 12-5, quả tháng 5-12.
Bộ
phận dùng: Toàn cây - Herba Chassaliae Curviflorae.
Nơi
sống và thu hái: Loài của
Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Campuchia, Malaixia, thường gặp
ở rừng rậm khắp các độ cao. Ở nước ta có gặp ở Kon Tum, Ðắc
Lắc, Lâm Ðồng cho đến đảo Phú Quốc (Kiên Giang). Cũng được
trồng làm cảnh và làm hàng rào.
Tính
vị, tác dụng: Cây có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm, khư
phong.
Công
dụng, chỉ định và phối hợp:
Ở miền Trung Việt Nam, lá được chế thuốc uống trị sốt rét;
rễ chữa hắc lào, ho, đau đầu. Quả cây ăn được.
Ở
Campuchia, quả cũng dùng để ăn; rễ dùng chế thuốc uống tăng
lực.
Ở
Malaixia, rễ dùng trị sốt rét; còn dùng nấu uống trị cảm cúm
khi sinh nở. Giã nghiền thành bột, làm thuốc đắp trị đau đầu
và bệnh nấm ecpet. Rễ dùng đắp trị các vết đứt, vết thương,
loét và lá nấu nước rửa có tác dụng như trên.
Ở
Ấn Độ, nước sắc rễ dùng trị phong thấp, viêm phổi, đau đầu,
bệnh về mắt, tai và đau ngực. Rễ và lá dùng ngoài đắp trị
vết thương loét và đau đầu.
Ở
Trung Quốc, lá và rễ dùng chữa đau phong thấp, đau xương, viêm
phổi, bệnh về tai, về mắt; dùng ngoài trị dao chém, đòn ngã
tổn thương.
|
|
