|
Phục
linh
Phục
linh - Poria cocos (Schw.) Wolf., thuộc họ Nấm lỗ - Polyporaceae.
Mô
tả: Nấm mọc
hoại sinh trên rễ cây thông. Quả thể hình khối to, có thể
nặng tới 5kg nhỏ cũng có thể bằng nắm tay, mặt ngoài màu xám
đen, nhăn nheo có khi hình bướu, cắt ngang sẽ thấy mặt lổn
nhổn màu trắng hoặc hồng xám có khi có rễ thông ở giữa nấm.
Bộ
phận dùng: Quả
thể nấm - Poria, thường gọi là Phục linh.
Thường
người ta phân biệt loại màu trắng gọi là Bạch linh, loại
hồng xám gọi là Phục linh, loại có rễ thông đâm xuyên giữa
gọi là Phục thần.
Nơi
sống và thu hái: Cây
mọc trong rừng có thông, nằm sâu dưới một lớp đất mặt
20-30cm. Thường phát triển ở vùng núi hướng về phía mặt
trời, khí hậu ấm áp, thoáng, độ cao trung bình, không bị gió
bấc thổi, chất đất cát mịn tơi xốp. Ðã tìm thấy ở Hà
Giang, Thanh Hoá, Lâm Ðồng, Gia Lai. Ðang nghiên cứu trồng ở Sapa,
Tam Ðảo. Thu hoạch nấm vào tháng 10-11 sau tiết lập thu. Khi đào
lên, người ta ngâm nước một ngày, rửa sạch, gọt bỏ vỏ, đồ
lên, thái mỏng 2-3mm, phơi hay sấy khô. Khi dùng thì sắc với
thuốc thang.
Thành
phần hóa học:
Trong quả thể Phục linh có acid pachymic, acid tumulosic, acid eburicoic,
acid pinicolic, pachyman.
Tính
vị, tác dụng: Vị
ngọt, nhạt, tính bình; có tác dụng lợi thủy thẩm thấp, kiện
tỳ, định tâm.
Công
dụng, chỉ định và phối hợp:
Ðược dùng làm thuốc bổ, thuốc lợi tiểu, chữa thủy thũng, đầy
trướng, ỉa chảy, tỳ hư ít ăn. Còn dùng làm thuốc trấn tĩnh,
an thần phách, chữa các chứng sợ lửa, mất ngủ, di tinh. Liều dùng
9-15g, dạng thuốc sắc, thuốc bột hay thuốc viên. Dùng riêng
hoặc phối hợp với các vị thuốc khác.
Đơn
thuốc:
1.
Chữa tim yếu hay hồi hộp, sợ hãi, ngủ không yên, hay quên, mất
trí, tinh thần suy nhược, ăn uống kém sút, rũ mỏi thích nằm;
Phục thần, Ðẳng sâm, Liên nhục, Long nhãn, Ðại táo, đều 16g;
Táo nhân sao, Viễn chí, Xương bồ đều 8g, sắc uống, hay tán
bột, viên với mật ong, uống mỗi ngày 10-12g.
2.
Chữa phù thũng mắt, mặt, chân tay đều phù, bụng trướng. Vỏ
Phục linh, vỏ Quýt cũ (Trần bì), vỏ quả Cau, vỏ rễ Dâu, vỏ
Gừng sống, mỗi vị 15-20g hoặc thêm vỏ cây Dướng, Mộc thông
bằng các vị trên cùng sắc uống (Nam dược thần hiệu).
|
|