Ba đậu tây
Ba đậu tây hay Vông đồng -
Hura crepitans L., thuộc họ Thầu dầu - Euphorbiaceae.
Mô tả:
Cây gỗ có kích thước trung bình,
có dáng đẹp. Lá đơn, hình tim, có răng cưa, nhọn ở chóp, dài 20-30cm, rộng
15-20m. Hoa đực tập hợp thành bông nhiều hoa, hoa cái đơn độc. Quả nang hoá gỗ
dẹp, có khoảng 12 mảnh vỏ lồi và tròn, cao 5cm, rộng 10cm. Hạt hình mắt chim,
dẹp, hơi có lông hung.
Bộ phận dùng:
Vỏ cây và hạt - Cortex et
Semen Hurae.
Nơi sống và thu hái:
Gốc ở châu Mỹ nhiệt
đới được nhập trồng làm cây bóng mát dọc đường, có khi trở thành cây hoang dại.
Vỏ cây thu hái quanh năm. Hạt nhặt ở những quả chín.
Thành phần hoá học:
Cây chứa một chất
dịch mủ. Hạt chứa 37,1% chất dầu và 25,63% chất protein.
Tính vị, tác dụng:
Nhựa mủ của cây ăn da
rất độc, có thể gây tai biến ở mắt khi vương vào mắt. Nhựa cây có tính xổ và gây
nôn.
Công dụng, chỉ định và phối hợp:
Nhựa mủ thường
được dùng để tiệt trùng, có nơi dùng chữa bệnh hủi. Hạt chỉ thường được dùng làm
phân vì giàu albumin. Ở Công Gô người ta dùng hạt làm thuốc xổ với liều 2-3 hạt
trong một ngày, nhưng nếu dùng với liều cao sẽ gây khó tiêu dẫn tới tai biến có
thể làm chết người.
Ta thường dùng vỏ cây làm
thuốc tẩy, trị táo bón, gây nôn và chữa mụn nhọt, bướu. Có thể dùng vỏ cây sắc
nước uống hoặc nấu cao. Ðể trừ mụn nhọt và các bệnh ngoài da, dùng vỏ tươi giã
nát đắp ngoài. |