Chìa
vôi bốn cạnh Chìa vôi
bốn cạnh, Dây tai chua, Nho tía - Cissus
quadrangulus L., thuộc họ Nho - Vitaceae. Mô
tả:
Dây leo với thân có 4 cạnh nhọn, cao như cánh. Lá có phiến hình
tim tam giác to 3-4cm, đáy ngang hơi lõm, mép có rãnh nằm, thưa gân
từ gốc 3, gân phụ 2-3 cặp; cuống dài gần bằng phiến. Cụm hoa
đối diện với lá; nụ không lông; cánh hoa 4, dây đỏ mặt ngoài;
nhị 4, bao phấn vàng; dĩa mật cao, vàng; bầu không lông. Hoa tháng 4-6.
Bộ
phận dùng:
Thân dây - Herba Cissi Quadranguli. Nơi
sống và thu hái: Loài phân bố ở nhiều nước Á Phi. Ở nước
ta, cây mọc ở hàng rào, bờ bụi. Thu hái dây, lá quanh năm, dùng
tươi. Thành phần hoá
học:
Cây chứa oxalat calcium, caroten 267mg%; acid ascorbic 398mg% ở dây, thân,
232 mg% ở phần có sợi của thân và 479mg% ở dịch ép cây tươi.
Còn có 3-ketosteroid và một chất dạng sieroid có tác dụng như
acetyl choline, có tác dụng tương đương với muscarin và nicotin; có
tác dụng trợ tim. Tính
vị, tác dụng: Lá và chồi non làm mát, lợi tiêu hoá. Toàn
cây bổ máu. Công dụng, chỉ định và phối hợp: ở nước ta, nhân dân thường dùng dây sắc uống làm trà cho phụ nữ sau khi sinh đẻ uống cho lại sức. Còn Ấn Độ, người ta dùng lá và chồi hoa giã làm bột để trị rối loạn tiêu hoá. Dịch thân dùng trong trường hợp rối loạn kinh nguyệt và bệnh scorbut. Còn thân cây dùng đắp bó gãy xương và cũng dùng giã lẫn với thuốc khác làm bột trị hen suyễn. |
||