EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
Tạo
phì thảo Tạo
phì thảo - Saponaria officinalis L., thuộc họ Cẩm chướng - Caryophyllaceae. Mô
tả: Cây thảo sống nhiều năm;
thân rễ hình trụ, mọc trườn với rễ dạng sợi ở mấu; thân
mọc thẳng, thành bụi, cao 40-80cm, sù sì, phân nhánh. Lá mọc đối,
xoan ngọn giáo, có 3 gân. Hoa hồng hay trăng trắng, xếp thành
chuỳ dày hoa ở ngọn; quả nang thuôn, chứa nhiều hạt. Hoa
vào màu hè tới tháng 7-9.
Bộ
phận dùng: Toàn cây - Herba
Saponariae Officinalis. Nơi
sống và thu hái: Loài của Âu
châu và Tây Á châu, được di thực vào trồng ở vườn thuốc
Sapa. Cây ưa đất ẩm, được tưới đầy đủ. Trồng bằng hạt
vào mùa xuân hoặc bằng tách bụi thân rễ vào mùa thu hay mùa xuân,
đặt tại chỗ cách hàng 50cm và cách nhau 30-40cm. Thu hoạch sau 5 năm.
Thu hái thân vào năm thứ 2, trước khi có hoa, bó thành túm; thân
rễ thu hoạch vào năm thứ 5, phơi khô và cắt đoạn 5-6cm. Thành
phần hóa học: Lá và rễ
nấu lên chứa các chất nổi bọt và chát. Cây cũng chứa các
saponin (tới 5%), các flavonoid, vitamin E và gôm. Tính
vị, tác dụng: Lá và rễ có
vị chát, có tác dụng lợi tiểu, nhuận tràng, thông mật, làm
long đờm, thân rễ còn có tác dụng lợi sữa và cũng làm long đờm,
trị rối loạn đường hô hấp. Công
dụng, chỉ định và phối hợp:
thường dùng trị bệnh ngoài da (eczema, ecpét mọc vòng), thống
phong và thấp khớp; còn dùng trị viêm họng, ứ mạch bạch
huyết. Cách
dùng: Ðể dùng trong, người ta lấy 15g toàn cây, đun sôi trong vài
phút rồi lấy nước. Ngày dùng một chén uống trước bữa ăn
nửa giờ. Dùng ngoài lấy các ngọn cây có hoa giã đắp hoặc xát,
hoặc đun sôi 60-80g vào 1 lít nước làm thuốc đắp trị ứ bạch
huyết và gội đầu rửa tóc. Ghi
chú: Cây ngâm lâu có độc.
Khi dùng uống trong phải thận trọng. |
||