|
Sẻn
gai
Sẻn gai - Zanthoxylum
armatum DC., (Z. alatum Roxb.), thuộc họ Cam - Rutaceae.
Mô tả:
Cây gỗ nhỏ cao 4m; thân to 20cm; gai thẳng, dẹp. Lá có sống lá, có
cánh rộng 2mm, mang 3-5(-7) lá chét thon, dài đến 13cm, không lông, mép
có răng nằm, mặt dưới có tuyến nhỏ và nâu lúc khô. Cụm hoa
ở phần nhánh già, cao 4-7cm; hoa trăng trắng, lá đài 5, hoa cái có
nhị lép, bầu 2-5 lá noãn. Quả dài 1 hạt tròn, đỏ, có tuyến
to, to 4-5mm; mảnh 2; hạt đen chói.
Bộ phận dùng:
Rễ, thân, quả, hạt, vỏ thân, lá - Radix, Caulis, Fructus, Semen,
Cortex et Folium Zanthoxyli Armati.
Nơi sống và thu hái:
Loài của Trung Quốc, Việt Nam. Ở nước ta, chỉ gặp ở dọc
suối lớn ở độ cao 1300m của tình Lào Cai. Thu hái quả chín vào
mùa thu, loại bỏ tạp chất, phơi trong râm.
Tính vị, tác
dụng:
Vị cay, hơi đắng, tính ấm; có tác dụng ôn trung lý khí, khư
phong trừ thấp, hoạt huyết, giảm đau.
Công dụng, chỉ định
và phối hợp:
Thường dùng trị đau răng, đau bụng lạnh dạ; dạ dày ruột bị
rối loạn, bệnh giun đũa, cảm mạo đau đầu, ho suyễn do phong hàn,
phong thấp đau nhức khớp, rắn độc cắn. lá dùng ngoài trị đòn
ngã sưng đau, ung thũng sang độc, mẩn ngứa ngoài da. Liều dùng:
6-10g, dạng thuốc sắc.
|
|