|
Dây
mấu
Dây
mấu, Mấu đỏ, Cánh dơi - Bauhinia
bracteata (Benth.) Baker subsp.
bracteata, thuộc họ Đậu - Fabaceae.
Mô tả:
Dây leo to có móc xoắn ốc. Nhánh gẫy qua gãy lại, các nhánh non có
lông màu xám rồi nhẵn. Lá có lá kèm khá lớn hình mắt chim,
sớm rụng; cuống lá dài 1-7cm; phiến hình trái xoan đến tròn,
chia đôi đến 1/3, dài 3-15cm, rộng 5-14cm, hình tim ở gốc, với các
thuỳ hình tam giác, tù, nhẵn ở mặt trên, có lông mịn ở trên các
gân ở mặt dưới; gân 9-11. Cụm hoa chùm hay chuỳ ở bên và ở
ngọn, nhiều hoa, có lông mịn xám. Lá bắc có kích thích thay đổi.
Cuống hoa 4-7cm, mang những lá bắc con ở gần giữa cuống, dạng lá
bắc nhưng hẹp hơn. Nụ hoa nhọn, có lông xám. Đài hoa có 5 thuỳ
gập. Cánh hoa màu lục vàng, gần bằng nhau, thuỳ dạng mo, mép
uốn lượn 5-13mm, móng khoảng 15mm. Nhị sinh sản 1-3, nhị tiêu
giảm 5 (-7). Bầu có lông nhung màu nâu. Quả mở, dẹp, màu nâu
sẫm, 15x5cm. thót lại ở gốc.
Bộ phận dùng:
Vỏ và dây - Cortex et Caulis Bauhiniae
Bracteatae.
Nơi sống và thu hái:
Cây phân bố từ Nam Mianma cho đến bán đảo Đông Dương, nơi
chịu ảnh hưởng của gió mùa. Gặp dọc các rừng, trong rừng thưa,
dọc đường đi quanh các làng. Ở nước ta, cây phân bố ở Kiên
Giang (Hà Tiên, Phú Quốc), Minh Hải, An Giang (vùng rừng Bảy Núi) và
nhiều nơi khác.
Công dụng, chỉ định và phối
hợp: Vỏ bền dùng làm dây
cột, để bện. Ở Campuchia, dùng hãm nước uống giải độc khi
bị ngộ độc do ăn cá tréi pralung. Nước sắc thân dùng trị ỉa
chảy.
|
|