|
Cỏ
đậu hai lá
Cỏ
đậu hai lá, Lưỡng diệp - Zornia cantoniensis Mohlenbrock,
thuộc họ Ðậu - Fabaceae.
Mô
tả: Cây thảo sống dai có
gốc phình dạng củ, phân cành từ gốc. Cành trải ra nhiều hay ít
rồi mọc đứng lên, dạng sợi, nhẵn. Lá có 2 lá chét hình trái
xoan thuôn hay hình dải mũi mác, gốc tròn hay tù, chóp nhọn có mũi
lồi ngắn; lá kèm hình mũi mác nhọn. Cụm hoa ở nách, dạng bông
thưa, lá bắc cũng có hình dạng như lá kèm nhưng rộng hơn. Hoa màu
vàng; đài chia hai môi, cánh tràng có cựa; nhị một bó, nhụy
gần nhẵn. Quả ngăn vách, thắt lại giữa các đốt, có lông và
có gai hay không.
Ra
hoa vào mùa hạ 4-8.
Bộ
phận dùng: Toàn cây - Herba Zorniae Cantoniensis.
Nơi
sống và thu hái: Cây phân bố
rộng ở Trung Quốc, ở Việt Nam và ở Inđônêxia. Ở nước ta, thường
gặp trên các bãi vùng đồng bằng ở nhiều nơi, từ Bắc Thái, Hà
Bắc, Thanh Hóa, Nghệ An.. đến Quảng Nam - Ðà Nẵng, Khánh Hòa, Bình
Thuận... Thu hái cây vào mùa hè và mùa thu. Rửa sạch, dùng tươi
hay phơi khô.
Tính
vị, tác dụng: Vị ngọt, nhạt, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt, giải
độc, khu ứ và tiêu thũng.
Công
dụng, chỉ định và phối hợp:
Dùng trị 1. Cảm mạo, viêm kết mạc, viêm họng; 2. Viêm gan, vàng
da; 3. Viêm dạ dày ruột cấp, viêm ruột thừa cấp; 4. Viêm vú
cấp; 5. Trẻ em cam tích và suy dinh dưỡng. Liều dùng 15-30g. Dùng
ngoài giã nát cây tươi đắp trị đòn ngã tổn thương, nhọt, viêm
mủ da và rắn độc cắn. Dùng rễ đốt thành than có thể đắp làm
tiêu tan ung nhọt, trị đinh độc. Người ta còn dùng cả cây để
làm thuốc chữa chứng sởi.
Ghi
chú: Còn một loài khác là Zornia
gibbosa Spanoghe là cây thảo hằng năm, có bông hoa dày đặc hơn
và lá bắc có những điểm tuyến, mọc ở Bà Rịa và Tây Ninh.
|
|