Thạch trạch lan

Thạch trạch lan, Thạch điếu lan hoa nhỏ. Nở lưng ít hoa - Lysionotus pauciflorus Maxim., thuộc họ Rau tai voi - Gesneriaceae.

Mô tả: Cây nhỏ phụ sinh sống nhiều năm, cao 20-30cm; nhánh mảnh, lóng ngắn, có lông. Lá mọc đối hay mọc vòng 3-5 cái một, phiến lá hình bầu dục thon, dài 1,2-5,5 cm, rộng 3-16mm; mép có răng có khi to, không lông, gân phụ không rõ; cuống ngắn. Cụm hoa trên cuống dài, 1-3 hoa, lá bắc 5mm; cuống hoa 8-12mm, lá đài như rời, tràng hoa màu hồng có ống cao 3-4cm với 5 thùy bằng nhau; nhị không thò. Quả nang dài 7-9cm, hạt nhiều, có 1 lông dài.

Mùa hoa quả vào tháng 6-9.

Bộ phận dùng: Toàn cây - Herba Lysionoti Pauciflori.

Nơi sống và thu hái: Loài của Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản. Ở nước ta, có gặp ở vùng núi Sapa (Lào Cai). Người ta thu hái toàn cây vào mùa hè thu, phơi khô dùng.

Tính vị, tác dụng: Vị đắng, tính bình; có tác dụng khư phong trừ thấp, tán ứ chỉ thống, điều kinh.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: ở Trung Quốc, người ta dùng chữa: tứ chi tê bại, phong thấp đau nhức xương, đòn ngã tổn thương, ứ huyết tê đau, kinh nguyệt không đều, thổ huyết. Liều dùng 8-20g, dạng thuốc sắc hay ngâm rượu uống.

Ghi chú: Không dùng cho phụ nữ có thai.

Đơn thuốc: Sản phụ ứ huyết đau bụng; Thạch trạch lan 12g, sắc nước, thêm rượu uống.