Thủy tô lá thuôn

Thủy tô lá thuôn, Cây hoa bông, Chích đồng thái, Dã du ma - Stachys oblongifolia Benth., thuộc họ Hoa môi - Lamiaceae.

Mô tả: Cây thảo nhiều năm, mọc đứng hay nằm, thân cao 0,5-1m, có lông. Lá mọc đối có cuống ngắn hoặc gần như không cuống, phiến lá thuôn dài 3-7cm, rộng 1-1,5cm, kích thước thay đổi, mép có răng. Hoa mọc thành vòng 2-6 hoa ở nách lá; hoa nhỏ không cuống; đài có 5 răng; tràng có 2 môi, môi trên ngắn, môi dưới 3 thùy; 4 nhị và 2 cái dưới dài hơn, vòi chẻ đôi. Quả bế tư, nhỏ, nhẵn.

Ra hoa tháng 3-6, quả tháng 4-7.

Bộ phận dùng: Toàn cây và rễ - Herba et Radix Stachyos Oblongifoliae.

Nơi sống và thu hái: Loài phân bố ở Trung Quốc, Xích Kim, Việt Nam, thường gặp ở trên đất ẩm ở độ cao 210-1300 (1900)m. Ở nước ta, cây mọc ở ruộng từ Lạng Sơn, Bắc Thái, Lào Cai, Hoà Bình tới Ninh Bình. Thu hái cây vào mùa hè, thu.

Tính vị, tác dụng: Vị cay, hơi ngọt, tính ấm; có tác dụng bổ trung ích khí, chỉ huyết sinh cơ.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Được dùng trị lỵ kéo dài, bệnh hư nhược kéo dài và dùng trị ngoại thương xuất huyết.

Đơn thuốc:

1. Lỵ kéo dài: Lấy 30g lá, sắc uống.

2. Sau khi khỏi bệnh bị hư nhược: Thủy tô lá thuôn 30g, hầm với thịt ăn.

3. Ngoại thương xuất huyết: Thủy tô lá thuôn tươi tuỳ lượng, giã đắp.